اینترنت ماهواره چیست؟

روش‌های مختلفی برای اتصال به اینترنت وجود دارد اما اگر درست در جایی زندگی یا کار می‌کنید که گزینه‌های اتصال کمی دارد، انتخاب شما در حد اینترنت Dial-up و اینترنت ماهواره (Satellite Internet) خواهد بود. اینترنت ماهواره یک اتصال بی‌سیم است که شامل 3 دیش ماهواره‌ای می‌شود؛ یکی در مرکز ارائه‌دهنده‌ی خدمات اینترنت، یکی در فضا و دیگری متصل به سیستم شما. علاوه بر دیش ماهواره، شما به یک مودم و کابل برای اتصال از دیش به مودم نیاز دارید. وقتی که همه چیز متصل شد، ISP (ارائه‌دهنده‌ی خدمات اینترنت) سیگنال اینترنت را به دیش موجود در فضا ارسال می‌کند که سپس آن را به شما منتقل می‌کند.

هر زمان که از اینترنت استفاده می‌کنید (برای مثال باز کردن یک صفحه‌ی وب، دانلود، ارسال ایمیل و غیره) درخواست شما ابتدا به دیش فضا و سپس به مرکز ISP می‌رود. درخواست تکمیل‌شده سپس از طریق فضا به دیش و سپس کامپیوتر شما ارسال می‌شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد اینترنت ماهواره با ما و ادامه‌ی این مطلب همراه باشید.

اینترنت ماهواره چیست و چطور کار می‌کند؟

اینترنت ماهواره‌ای اینترنتی بی‌سیم است که از ماهواره‌هایی که به دور زمین می‌چرخند، منعکس می‌شود. این نوع اینترنت بسیار متفاوت از خدمات اینترنت زمینی مانند اینترنت کابلی یا DSL است که داده‌ها را از طریق سیم منتقل می‌کنند. از آنجایی که اینترنت ماهواره، تنها اینترنتی است که در سراسر کشور در دسترس است اغلب تنها راه آنلاین شدن در بسیاری از خانه‌ها و یا مشاغل روستایی و حاشیه‌ای است؛ اگرچه این نوع اتصال اینترنت نیز با معایبی همراه است. معایبی که همچنان بزرگترین شرکت های ارائه دهنده اینترنت در دنیا را برای سرمایه گذاری در این زمینه، کمی مردد کرده است.

اینترنت ماهواره از امواج رادیویی برای اتصال با ماهواره‌هایی که به دور زمین می‌چرخند استفاده می‌کند. داده‌ها از طریق یک شبکه‌ی ارتباطی ارسال و دریافت می‌شوند که از دستگاه شما آغاز می‌شود. این داده‌ها سپس از طریق مودم و دیش ماهواره‌ی شما به ماهواره‌ی فضا ارسال می‌شود و دوباره به ایستگاه‌های زمینی معروف به مرکز عملیات شبکه (NOC) برمی‌گردند. پس از این داده‌ها از طریق این شبکه به فضا و سپس به ماهواره‌ی شما روی زمین برمی‌گردند تا داده‌ها را در دستگاه شما تحویل دهند. اینترنت ماهواره از یک سیستم رله‌ی پنج بخشی استفاده می‌کند:

• دستگاه با قابلیت اتصال به اینترنت
• مودم یا روتر
• دیش ماهواره
• ماهواره در فضا
• مرکز عملیات شبکه (NOC)

دستگاه آماده‌ی اینترنت

دستگاه آماده‌ی اینترنت هر دستگاهی است که بتواند از طریق سرویس مناسب به اینترنت دسترسی پیدا کند. این دستگاه شامل کامپیوتر، تبلت، تلفن هوشمند، تلویزیون هوشمند، کنسول‌های بازی و سایر تجهیزات با قابلیت اتصال به اینترنت می‌شود. وقتی در هر یک از این دستگاه‌ها از اینترنت استفاده کنید، داده‌ها از طریق مودم یا روتر شما ارسال و دریافت می‌شود.

مودم/روتر

ترجمه‌ی داده‌ها: مودم داده‌ها را ترجمه می‌کند تا بتواند بین دستگاه آماده‌ی اینترنت و دیش ماهواره حرکت کند. شما می‌توانید دستگاه‌هایی مانند کامپیوتر، تلویزیون هوشمند، کنسول بازی و غیره را با استفاده از یک کابل اترنت مستقیما به مودم خود متصل کنید.

قابلیت‌های وای فای: اتصال دستگاه‌ها با استفاده از کابل می‌تواند کمی فضا را شلوغ کند و بعلاوه برای دستگاه‌هایی مانند تبلت یا تلفن هوشمند نیاز به اتصال وای فای دارید. روتر به مودم متصل می‌شود تا به آن قابلیت وای فای بدهد. روتر سیگنال اینترنت را به صورت بی‌سیم پخش می‌کند تا از طریق تلفن، لپ‌تاپ یا سایر دستگاه‌ها بتوانید به اینترنت متصل شوید.

دیش ماهواره

مرحله‌ی بعدی، دیش ماهواره‌ای خانگی است. این دیش باید به طور دقیق جایگذاری شود تا بتواند سیگنال‌ها را به ماهواره‌ی ارائه‌دهنده در مدار تابانده و اطلاعات را دوباره از آن پس بگیرد. البته استفاده از دیش ماهواره و اینترنت ماهواره در ماشین‌های کاروان می‌تواند کمی دشوار باشد. بعلاوه حساب کاربری شما به گونه‌ای تنظیم شده است که تحت تابش ماهواره‌ای در یک نقطه‌ی خاص باشد بنابراین میزان حرکت و فاصله‌ی شما برای بدست آوردن اینترنت، تا حدی محدود خواهد بود.

ماهواره در فضا

تقریبا 22.000 مایل (تقریبا 36000 کیلومتر) بالاتر از سطح زمین، ماهواره‌های مورد استفاده در سرویس اینترنت ماهواره بر روی خط استوا قرار دارند. آنها با سیاره‌ی زمین می‌چرخند و به همین خاطر رله‌ی سیگنال، ثابت باقی می‌ماند که به آن مدار زمین‌ثابت گفته می‌شود. این ماهواره امکان ارتباط داده‌ای دوطرفه بین دیش شما و مرکز ارائه‌دهنده یا NOC را فراهم می‌کند.

در حدود 300 مایلی (حدود 490 کیلومتر) بالاتر از زمین، ماهواره‌های نسل بعدی استارلینک (Starlink) شرکت اسپیس اکس (SpaceX) و پروژه‌ی کیپر (project Kuiper) آمازون بسیار به زمین نزدیک‌تر هستند. این ماهواره‌ها بر روی مدار نزدیک زمین راه‌اندازی می‌شوند و به خاطر نزدیکی بیشتر به زمین می‌توانند سرعت اینترنت بیشتر و با تاخیر کمتر نسبت به خدمات اینترنت ماهواره‌ای دیگر به مشتریان ارائه دهند. اما نکته‌ی منفی در مورد این دسته از ماهواره‌ها این است که نمی‌توانند به اندازه‌ی ماهواره‌ی مدار زمین‌ثابت پوشش اینترنتی داشته باشند و بنابراین هزاران ماهواره‌ی استارلینک نیاز است تا به اندازه‌ی دو یا سه ماهواره‌ی سنتی منطقه را پوشش دهد.

مرکز عملیات شبکه (Network operations center یا NOC)

هر زمان که نیاز به اطلاعاتی از اینترنت دارید، چه بر روی یک لینک کلیک کنید، یک ویدئو پخش کنید یا فیس بوک را باز کنید، داده‌های این درخواست از طریق ماهواره در فضا بارگزاری می‌شود. سپس ماهواره درخواست را به NOC ارسال می‌کند. مرکز عملیات شبکه با دیش ماهواره‌ای بسیار بزرگتر از دیش ماهواره‌ی شما در خانه، درخواست‌ها را دریافت می‌کند. مرکز عملیات شبکه سپس اطلاعات مورد نیاز شما را جمع‌آوری کرده آنها را از طریق رله برای شما ارسال می‌کند. همه‌ی این فرآیندها، از جمله تابش اطلاعات به 2200 مایل دورتر و بازگشت دوباره‌ی آن در کسری از ثانیه اتفاق می‌افتد.

از آنجایی که اطلاعات باید فاصله‌ی زیادی را طی کند ممکن است متوجه تاخیر بیشتری نسبت به اینترنت DSL یا کابلی شوید اما پیشرفت تکنولوژی امروزه اینترنت ماهواره را بسیار سریع‌تر از گذشته ساخته است.

سرعت اینترنت ماهواره در مقایسه با اینترنت‌های دیگر

یکی از نکات مهم در مورد انتخاب اینترنت، سرعت آن است. روی هم رفته، اینترنت ماهواره طی سال‌ها مسیری طولانی را طی کرده است. برنامه‌های اینترنت ماهواره‌ای به سرعت 100 مگابایت در ثانیه نیز می‌رسند. با اینترنت پرسرعت می‌توانید ویدئو تماشا کنید، بازی کنید و تمام کاربران می‌توانند به راحتی به اینترنت دسترسی داشته باشند. اما باید توجه داشته باشید اینترنت ماهواره می‌تواند با تاخیر زیادی همراه باشد، بنابراین سرعت آن همیشه آنطور که انتظار دارید نخواهد بود.

انواع دیگر اینترنت از زیرساخت‌های بهتری برای دستیابی به سرعت قابل اطمینان استفاده می‌کنند اما ممکن است در منطقه و محل زندگی شما در دسترس نباشند. اگر در یک منطقه‌ی روستایی زندگی می‌کنید اینترنت ماهواره می‌تواند انتخاب خوبی برای شما باشد.

سرعت اینترنت DSL می‌تواند کمتر از اینترنت ماهواره باشد. اینترنت DSL بر اساس ارائه‌دهنده‌ی آناز 5 تا 100 مگابایت بر ثانیه می‌تواند متغیر باشد. اگر به یک ارائه‌دهنده‌ی DSL با فناوری مدرن دسترسی دارید با آن تجربه‌ی بهتری خواهید داشت. اما اگر تنها گزینه‌های DSL قدیمی و کندتر در دسترس است می‌توانید به جای آن اینترنت ماهواره‌ای را در نظر داشته باشید.

اینترنت کابلی معمولا نسبت به اینترنت ماهواره، سریع‌تر و ارزان‌تر است. دامنه‌ی اکثر خدمات اینترنت کابلی بین 20 تا 1.000 مگابایت بر ثانیه است. اما اگر در حاشیه‌ی شهر زندگی می‌کنید ممکن است برای شما قابل استفاده نباشد.

در نهایت اگر به اینترنت فیبری دسترسی دارید بهتر است به اینترنت ماهواره فکر نکنید. اینترنت فیبری سرعت بیشتر و قیمت مناسب‌تری دارد و گزینه‌ای بهتر برای شماست. اگر برای شما اهمیت دارد که بدانید مقایسه سرعت اینترنت اپراتورهای همراه در ایران به طرف کدام شرکت سنگینی می‌کند، سری به این مطلب وبلاگ ایساج نیز بزنید.

تاخیر اینترنت ماهواره

یکی از تفاوت‌های محسوس اینترنت ماهواره با سایر ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی چیزی به نام «تاخیر» (Latency) است، اصطلاحی که معمولا در جهان ماهواره‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. تاخیر به مدت زمانی که اطلاعات برای یک رفت و برگشت از اتصال ماهواره‌ای نیاز دارند، اشاره می‌کند. از آنجایی که داده‌های ماهواره با سرعت نور حرکت می‌کنند، سرعت نور 186.000 مایل در ساعت است، ماهواره در مدار 22.300 مایل از زمین فاصله دارد و باید این مسیر را 4 بار طی کنید (کامپیوتر به ماهواره – ماهواره به NOC / اینترنت – NOC / اینترنت به ماهواره – ماهواره با کامپیوتر) این زمان زیادی می‌طلبد که به آن تاخیر می‌گویند و حدودا ½ ثانیه یا 500 میلی‌ثانیه است. این زمان به نظر زیاد نیست اما برخی برنامه‌ها مانند وی‌پی‌ان و بازی‌های آنلاین این تاخیر را دوست ندارند.

نکات منفی استفاده از اینترنت ماهواره

• آب و هوا بر مسیر سیگنال‌ها تاثیر می‌گذارد. در هنگام طوفان‌های شدید باد یا باران، باید انتظار اینترنت ضعیفی داشته باشید؛ البته اگر اینترنت قطع نشده باشد!
• تاخیر کم یا نسبت پینگ بالا. تاخیر و میزان پینگ اساسا یک چیز هستند؛ هر دوی اینها مدت زمان برقراری ارتباط بین رایانه، دستگاه، سرویس یا سرور شبکه را بررسی می‌کنند.
• انسدادهای جزئی می‌توانند سیگنال شما را تحت تاثیر قرار دهند. دیش شما باید به سمت جنوب (سمتی که همه‌ی دیش‌های چرخشی قرار دارند) باشد و هرچیزی که مانع سیگنال دیش شما باشد مانند شاخه‌های درخت یا ساختمان‌ها، می‌تواند بر کیفیت آن تاثیر بگذارد. اگر در نزدیکی جنگل زندگی می‌کنید یا در اطراف شما درختان تنومند وجود دارد این می‌تواند دردسر ساز باشد.
• محدودیت‌های پهنای باند. شما هر ماه پهنای باند زیادی خواهید داشت که می‌توانید قبل از آنکه ISP ارتباطات شما را (سرعت آن را) کم کند از آن استفاده کنید. این مطابق با خط مشی استفاده عادلانه از اینترنت است.
• وی‌پی‌ان‌ها با اینترنت ماهواره سازگار نیستند. VPN به تاخیر کم و تنظیم پهنای باند بالا دارد که کاملا مغایر با چیزی است که از اینترنت ماهواره دریافت خواهید کرد.
• اینترنت ماهواره نسبتا گران است.

نکات مثبت استفاده از اینترنت ماهواره

• اینترنت ماهواره بسیار پرسرعت‌تر از اینترنت Dial-Up است. البته سرعت آن بستگی به بسته‌ی انتخابی شما دارد و می‌توانید انتظار داشته باشید سرعت اینترنت ماهواره‌ای شما 10 تا 35 برابر بیشتر از dial-up باشد.
• ارتباطات اینترنت ماهواره می‌تواند از پهنای باند بالا استفاده کند. بنابراین کیفیت و سرعت اینترنت شما تحت تاثیر تعداد کاربران یا ساعات اوج مصرف قرار نمی‌گیرد.
• برای اینترنت ماهواره نیازی به خط تلفن ندارید.

چرا اینترنت ماهواره؟

اتصال اینترنت از طریق روش‌های مختلفی مانند اینترنت کابلی، فیبر، ماهواره و DSL امکان‌پذیر است. در میان این گزینه‌های اتصال تنها دلیل استفاده از اینترنت ماهواره این است که در منطقه‌ای زندگی کنید که سایر گزینه‌های اینترنت مانند کابل یا DSL در دسترس نیست. اینترنت ماهواره نسبت به اینترنت Dial-Up سرعت بیشتری دارد و گزینه‌ای بهتری برای استفاده خواهد بود. با توجه به جوانب منفی و مثبتی که در مورد استفاده از اینترنت ماهواره بیان کردیم می‌توانید متوجه شوید که تنها در شرایط خاص استفاده از آن به صرفه است. در غیر این صورت گزینه‌های دیگر مانند اینترنت کابلی، فیبری و DSL بسیار کاربردی‌تر خواهند بود.